De T-cellen zijn afweercellen die lichaamsvreemde stoffen in het lichaam aanvallen en afbreken. Omdat de leukemie cellen niet als lichaamsvreemd worden gezien, worden ze ook niet aangevallen. De T-cellen die bij Stefan uit het bloed worden gehaald worden in een laboratorium dusdanig genetisch gemodificeerd dat ze die kankercellen wél gaan aanvallen. Via een transfusie, lijkt op een bloedtransfusie, worden die aangepaste cellen weer teruggegeven aan Stefan.

Het hele behandeltraject ziet er, uiteraard onder voorbehoud van allerlei uitslagen van bloed- en beenmergonderzoek, ongeveer zo uit:

Eerst krijgt hij verschillende chemo’s om te zorgen dat de leukemie onderdrukt wordt. Hij had in eerste instantie veel last van een opgezette lever en milt omdat daar heel veel leukemiecellen in zaten, maar dat is nu al minder. Hij heeft dan ook al diverse chemo’s gehad. De chemo van deze week moet echter minimaal 3 weken uit zijn systeem zijn om de T-cellen te kunnen oogsten, anders loop je kans dat zijn T-cellen door de chemo aangetast en ze willen zo goed/gezond mogelijke cellen gebruiken. Als er verder geen gekke dingen gebeuren hoeft hij komende weken maar 1 x per week naar het ziekenhuis en mag hij na de behandeling weer naar huis. Dat is tot nu toe ook steeds het geval geweest. Over twee weken krijgt hij nog een beenmergpunctie, maar ook dat is via de dagbehandeling.

Dus over ongeveer 4 weken wordt er geoogst. Het bewerken van de cellen duurt ook ongeveer 4 weken. In de tussentijd moet de leukemie op een bepaald laag niveau blijven of gebracht worden. Als er namelijk te veel kankercellen in zijn bloed zitten als de T-cellen daarop losgelaten worden, gaan de nieuwe T-cellen heel hard aan het werk en gaan ze zich heel snel vermenigvuldigen om al die leukemie op te ruimen, Dat klinkt goed, maar daardoor komen er veel te veel afvalstoffen in zijn lichaam en dat kan leiden tot ernstige bijwerkingen zoals orgaanfalen en neurologische problemen. Er moet wel nog een beetje leukemie in zijn bloed zitten anders hebben die nieuwe T-cellen niets te doen en dan werkt het ook niet omdat dat proces niet op gang komt.

Vlak voor de terugplaatsing van de nieuwe T-cellen krijgt Stefan ook nog een zware chemo om zijn afweer plat te leggen zodat de T-cellen niet afgestoten worden. Het zijn weliswaar eigen cellen, maar wel bewerkt en het lichaam kan dat dan toch afstoten. Onderzoek heeft uitgewezen dat de kans op succes groter is als er eerst chemo wordt gegeven.

Rondom de terugplaatsing wordt Stefan een week of twee opgenomen voor die chemo en omdat ze na de transfusie natuurlijk goed in de gaten willen houden of het werkt. Het werkt namelijk niet altijd. Ook willen ze controleren of er bijwerkingen zijn en die zo snel mogelijk bestrijden. De eerste weken na de transfusie zijn wel het meest spannend.

De kankercellen die Stefan heeft noemen ze CD19 cellen en daarvan zijn er negatieve en positieve. De positieve maken een afweer-eiwit, een immuunglobine, dat je niet kunt missen, maar deze cellen worden ook vernietigd door de nieuwe T-cellen. Daarom moet hij iedere maand een dosis via een infuus toegediend krijgen. Ook kan het zo zijn dat de CD19 kankercellen zich gaan vermommen en terugkomen als bijvoorbeeld CD22 kankercellen. Hiervoor zou je dezelfde T-cell therapie nog een keer kunnen toepassen. Statistieken tot nu toe geven aan dat na de eerste T-cell therapie 50% na 5 jaar nog kankervrij is. In aanmerking nemende dat dit pas een jaar of 8 bestaat en het in het begin nog niet zover ontwikkeld was als nu, zou je mogen aannemen dat de vooruitzichten nu beter zijn. Wel is het zo dat ze nog niet precies weten waarom het de ene keer wel en de andere keer niet werkt en dat ze het gedrag van de kankercellen niet kunnen voorspellen. Dat is ook nu maar weer gebleken...

Al met al is het een korter en minder zwaar traject dan de hele periode rondom een stamceltransplantatie, maar het is wel weer een aanslag op zijn lijf. En wederom geen garanties. Misschien is de onzekerheid of (en hoe lang) dit gaat werken wel het meest zwaar.

Zie ook Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/CAR-T